پنج نتیجه گیری از ترور دانشمند ارشد هسته ای ایران توسط اسرائیل
تاریخ انتشار: ۹ آذر ۱۳۹۹ | کد خبر: ۳۰۱۴۲۱۴۹
ساعت 24-سرویس اطلاعات خارجی اسرائیل، موساد، رهبر بخش نظامی برنامه هسته ای ایران، محسن فخری زاده، را ترور کرده است. این قتل پنج نکته را خاطر نشان می کند.
جو بایدن نمی تواند به راحتی و بی هیچ پیچیدگی قابل ملاحظه ای ایالات متحده را به برجام برگرداند. دولت بایدن بازگشت به برجام را در اولویت برنامه های خود قرار داده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
گروه های تندرو ایران اقدام اطلاعاتی اسرائیلی را نمادی از گسترش همزیستی سیاست خارجه ایالات متحده و اسرائیل می بینند. با توجه به ترور اخیر ژنرال قاسم سلیمانی چه بسا ایران در سال اول ریاست جمهوری بایدن دست به تلافی علیه منافع ایالات متحده نیز بزند. ایران درک درستی از پاسخ ترامپ به هرگونه حمله تلافی جویانه ندارد اما بر این باور است که پاسخ دولت بایدن با احتیاط بسیاری همراه خواهد بود. دور از انتظار است که مایک پومپئو پس از ترک پست خود در وزارت امور خارجه جزئیات قابل ملاحظه امنیتی ایالات متحده را به دست فراموشی سپارد.
روشن است که یک پشتیبانی اطلاعاتی از این عملیات از سوی ایالات متحده وجود داشته است. بازنشر گزارش ها و ارزیابی های این حمله توسط ترامپ خود می تواند دلیلی بر آن باشد و دست کم نشان می دهد که ترامپ از مسئولیت اسرائیل باخبر بوده است. اما این پشتیبانی چگونه امکان پذیر است؟ جامعه اطلاعاتی ایالات متحده در نوع خود بی همتا، مجهز به ماهواره ها و سایر ابزارهای نظارتی است که می توانسته مسیر حرکت فخری زاده را در اختیار تیم اسرائیلی قرار دهد. آژانس امنیت ملی ایالات متحده نیز می تواند ابزارهای بی همتایی برای ایجاد اختلال در ارتباطات نیروهای ایرانی را در اختیار بگذارد.
حضور اطلاعاتی مخفیانه اسرائیل در خاک ایران رو به افزایش است. اینکه اسرائیل توانسته فخری زاده را در هنگام سفر با تیم پشتیبانی کاملا آموزش دیده سپاه ترور کند، شگفت انگیز است. در اینجا برای موفقیت، موساد احتمالا از واحد عملیات ویژه کیدون (Kidon)، به عملیات داخل ایران رخنه کرده و همچنین بر شبکه ای از خانه های امن، افسران عملیاتی و نیروهای کاملا مورد اعتماد حاضر در ایران تکیه کرده است. از حملات قبلی موساد به این نتیجه می رسیم که اسرائیل در خاک ایران حضور اطلاعاتی دارد. با این حال، حمله اخیر کاملا متفاوت از بقیه است. پیچیدگی های آشکار در رهگیری مسیر، استفاده از مواد منفجره برای توقف ماشین، تیراندازی به فخری زاده تا قتل او و سپس فرار بدون دستگیری نشان می دهند که چه بسا اسرائیلی ها یک مامور از حلقه داخلی فخری زاده را به کار گرفته باشند.
این حمله به پارانویای ایرانی دامن می زند و یک اقدام تلافی جویانه را بر می انگیزد. آیت الله علی خامنه ای، رهبر معظم انقلاب و دیگر نهادهای رده بالای امنیتی این حمله را با همان اهمیت عملیات کشته شدن قاسم سلیمانی می نگرند. موضوع فقط این نیست که این ترور در فعالیت های مخفیانه هسته ای ایران اختلال ایجاد کرده، بلکه موضوع اجرای علنی و آشکار این ترور است. این موضوع چالشی برای اعتبار ایران است. آیت الله خامنه ای آنچه اتفاق افتاده است را سند مثبتی از آن می داند که ایران از دشمنانش نمی ترسد. سپاه پاسداران نیز برداشت همانندی دارد. مشاور امنیتی رهبری می گوید که ایران مانند صاعقه بر قاتلان آن شهید بزرگوار فرود خواهد آمد و آنها را از کرده خود پشیمان می کند. بنا به دلایل سیاست داخلی و همچنین به دلایل امنیتی، ایران برای مقابله یک هدف اسرائیلی/آمریکایی سرشناس را برخواهد گزید. سرویس امنیتی شین بت (Shin Bet) اسرائیل سطح پشتیبانی اش از سفرای اسرائیلی را افزایش خواهد داد و من انتظار دارم که اسرائیلی ها دیپلمات های خود را هم زیر چتر امنیتی بزرگ تری قرار دهند.
این حمله بیانگر اقدام نظامی اسرائیل یا ایالات متحده علیه تجهیزات هسته ای ایران نیست. اگر ایران به سمت غنی سازی اورانیوم پیش برود اسرائیل علیه برنامه موشک های بالستیک یا هسته ای اش اقدام خواهد کرد. با این حال، ما هنوز به آن نقطه نرسیده ایم و پیچیدگی های هر گونه حمله نظامی این احتمال را دور از انتظار می کند. مگر اینکه اسرائیل هیچ گزینه دیگری را متصور نباشد. به نوبه خود، جاگیری ناو نیروی دریایی ایالات متحده در دریای عرب و خلیج فارس نباید آمادگی برای یک حمله انگاشته شود. برای هر حمله احتمالی اسرائیلی، ایالات متحده حداقل باید دو و چه بسا سه ناو دریایی را استوار کند.
منبع: واشنگتن اگزماینر / تحریریه دیپلماسی ایرانی
منبع: ساعت24
کلیدواژه: ایالات متحده
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.saat24.news دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ساعت24» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۰۱۴۲۱۴۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
تولد توافق امنیتی جدید عربستان و آمریکا در انتظار چراغ سبز اسرائیل/ آیا آمریکا مجوز غنی سازی را به عربستان سعودی می دهد؟/ ریاض در یک قدمی پیروزی بزرگ قرار دارد
به گفته مقامات آمریکایی، عربستان سعودی و ایالات متحده در حال نهایی کردن جزئیات یک توافق مهم برای تقویت تجارت و دفاع دوجانبه هستند، اما اگر عربستان و اسرائیل روابط دیپلماتیک برقرار نکنند، توافقی حاصل نخواهد شد.
به گزارش جماران، سی ان ان در تحلیلی در این باره می نویسد:
یک معاهده دفاعی، ائتلاف امنیتی هفت دهه ای بین عربستان سعودی و ایالات متحده را مستحکم و آنها را هر چه بیشتر به یکدیگر نزدیک می کند، زیرا دشمنان ایالات متحده مانند ایران، روسیه و چین به دنبال گسترش نفوذ خود در خاورمیانه هستند. بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، مدت‌هاست که به دنبال روابط با عربستان سعودی است، زیرا این اقدام می‌تواند در سراسر جهان اسلام تاثیر خود را بگذارد.
متیو میلر، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا روز پنجشنبه گفت که ایالات متحده در حال مذاکره برای یک قرارداد بزرگ شامل سه جزء است.
مولفه اول شامل بسته ای از توافقات بین آمریکا و عربستان سعودی، مولفه دیگر عادی سازی روابط بین عربستان سعودی و اسرائیل و مولفه سوم تشکیل کشور فلسطین است.
به گفته سخنگوی وزارت خارجه آمریکا این سه با هم مرتبط هستند و هیچ کدام بدون دیگران جلو نمی روند. آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا، در یک میزگرد در کنفرانس اقتصادی این هفته در ریاض گفت: برای اینکه عادی سازی بین عربستان سعودی و اسرائیل محقق شود، باید مسیری برای تشکیل کشور فلسطین و «آرامش در غزه» وجود داشته باشد. به نظر من کاری که عربستان سعودی و ایالات متحده با هم در زمینه توافقات خود انجام داده اند، به طور بالقوه به اتمام نزدیک است، اما برای پیشبرد عادی سازی دو چیز لازم است: آرامش در غزه و مسیری معتبر به سوی یک کشور فلسطینی.
وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد، در حاشیه این مجمع، بلینکن با محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی (MBS) دیدار کرد تا در مورد این توافق گفتگو کند. کارشناسان، پیمان عربستان و آمریکا را «مجموعه ای جامع از تفاهمات» توصیف می کنند که شامل تضمین های امنیتی، اقتصادی و فناوری برای سعودی و همچنین حمایت از برنامه هسته ای غیرنظامی این کشور می شود.
انتظار می‌رود این توافق عادی‌سازی از توافقنامه ابراهیم، مجموعه‌ای از معاهده‌هایی که چهار کشور عربی اسرائیل را در سال 2020 به رسمیت شناختند و تقاضای دیرینه اعراب برای تشکیل یک کشور مستقل فلسطینی به عنوان پیش‌شرط به رسمیت شناختن اسرائیل را نادیده گرفتند الگوبرداری شود.
محمد بن سلمان پیشتر گفته بود که توافق با اسرائیل «بزرگترین توافق تاریخی از زمان جنگ سرد» خواهد بود. در سال 2021، نتانیاهو این توافق را اینگونه توصیف کرد که اسرائیل را قادر می‌سازد «دکترین قدیمی و خطرناک سرزمین در ازای صلح را جایگزین کند و صلح را در ازای صلح به ارمغان آورد، بدون اینکه اسرائیل حتی یک سانتی‌متر از دست بدهد».
از آن زمان، دولت بایدن عادی سازی اسرائیل و عربستان را در مرکز سیاست خاورمیانه ای خود قرار داده است. ایالات متحده و عربستان سعودی در سال 2023 به گفتگوها درباره این پیمان ادامه دادند و انتظار می‌رفت که بلینکن در 10 اکتبر سال گذشته به ریاض برود تا درباره جزئیات آن صحبت کند، این تاریخ درست سه روز قبل از حمله حماس به اسرائیل بود که عملا این توافق را به تاخیر انداخت.
تحلیلگران می گویند که حمله بعدی اسرائیل به غزه که این منطقه را ویران کرده و بیش از 34000 فلسطینی را کشته، ممکن است پارامترهای توافق را برای عربستان سعودی تغییر داده باشد. اکنون پذیرش بخشی که خواستار مسیری «غیرقابل بازگشت» به سوی تشکیل یک کشور فلسطینی است، کلید اصلی بخش عادی سازی توافق گسترده تر خواهد بود.
نتانیاهو بارها چشم انداز تشکیل کشور مستقل فلسطینی را رد کرده و استدلال می کند که این امر به امنیت اسرائیل آسیب می زند و بر ادامه جنگ غزه تا زمانی که حماس از بین برود، مصمم است.
تحلیلگران می گویند که این موانع ممکن است منجر به تلاش عربستان برای بستن توافق دوجانبه بدون جزء عادی سازی توافق شود. اما چنین رویکردی با موانع بزرگی روبرو خواهد شد. سناتور جمهوری خواه لیندسی گراهام در این باره می گوید: توافقی که تعهد نظامی قاطعانه ایالات متحده به امنیت عربستان سعودی را بدون مولفه عادی سازی ایجاد می کند، بعید است از کنگره آمریکا عبور کند.
اگر توافقنامه دفاعی متقابل در قالب یک معاهده مورد مذاکره قرار گیرد، برای الزام آور شدن نیاز به 67 رأی در سنا دارد. گراهام در پاسخ به گزارش‌هایی مبنی بر تصمیم عربستان سعودی گفت: بدون عادی‌سازی روابط اسرائیل و عربستان و اطمینان از تامین نیازهای امنیتی اسرائیل در مورد پرونده فلسطین، رای بسیار کمی برای توافق دفاعی متقابل بین ایالات متحده و عربستان سعودی وجود خواهد داشت.
کارشناسان می گویند که شاید بایدن بتواند با الگوبرداری از توافقنامه امنیتی دیگری که سال گذشته با بحرین امضا کرد، کنگره را برای رسیدن به توافق دور بزند. به گفته فراس مکساد، کارشناس ارشد و مدیر توسعه استراتژیک در موسسه خاورمیانه در واشنگتن دی سی، مسیر دیگری وجود دارد که حول توافقنامه یکپارچگی و رفاه امنیت جامع که دولت بایدن در سپتامبر 2023 با بحرین امضاء کرد، الگوبرداری شده است. متن این پیمان صراحتاً بیان می‌کند که ممکن است از طرف های دیگر برای پیوستن دعوت شود.
با این حال، هیچ نشانه ای مبنی بر اینکه دولت بایدن برای تصویب توافق دوجانبه با عربستان سعودی، کنگره را دور بزند، وجود ندارد. برای عربستان سعودی، توافق دوجانبه با ایالات متحده یک پیروزی بزرگ خواهد بود، که نشان دهنده پایان دورانی است که بایدن به دنبال تضعیف محمد بن سلمان به اتهام دست داشتن در قتل جمال خاشقجی، ستون نویس واشنگتن پست در کنسولگری سعودی در استانبول بود.
برخی کارشناسان معتقدند که این توافق همچنین «سلطه آمریکا را در خاورمیانه برای نسل‌ها تثبیت می‌کند و چالش رو به رشد چین و روسیه را کمرنگ می‌کند.» محمد بن سلمان مشتاق تقویت سیستم دفاعی عربستان و تنوع بخشیدن به اقتصاد عربستان به دور از هیدروکربن است، زیرا او یک سیاست اقتصادی بلندپروازانه به نام چشم انداز 2030 را دنبال می کند. پادشاهی سعودی دارای یک برنامه هسته ای غیرنظامی نوپا است که ولیعهد مایل به توسعه آن با حمایت ایالات متحده است.
به گفته کارن یانگ، محقق ارشد پژوهشی در مرکز دانشگاه کلمبیا، عربستان سعودی مایل است با ایالات متحده معامله کند و این احتمالاً بهترین زمان در دوران دولت بایدن برای کمک به برخی از مسائل مهم در کنگره نظیر سیاست جهانی انرژی است.
یکی دیگر از نقاط سخت در حمایت ایالات متحده از چنین برنامه ای، مخالفت آمریکا با غنی سازی محلی اورانیوم در داخل خاک کشورها است، غنی سازی یک جزء کلیدی برای تولید انرژی هسته ای است که می تواند برای تولید سلاح های هسته ای نیز استفاده شود. عربستان سعودی از نظر ذخایر اورانیوم غنی است و اصرار دارد که بتواند آن را در داخل غنی سازی کند . در صورت تحقق چنین مسئله ای این برای یک کشور عربی برای اولین بار خواهد بود. برای مثال، امارات متحده عربی همسایه، اورانیوم غنی شده را برای نیروگاه های هسته ای خود وارد می کند.
روز چهارشنبه، سناتور دموکرات، اد مارکی، رئیس مشترک گروه کاری تسلیحات هسته‌ای و کنترل تسلیحات، از دولت بایدن خواست اطمینان حاصل کند که ریاض از غنی‌سازی و بازفرآوری مواد هسته‌ای خودداری می‌کند . او در بخش هایی از سخنان خود به اظهارات قبلی محمد بن سلمان استناد کرد که گفته بود عربستان سعودی در صورت حرکت تهران به سمت سلاح هسته ای در این مسیر گام خواهد گذاشت. وی گفت: مسیر صلح خاورمیانه نباید شامل چشم انداز عربستان سعودی مجهز به سلاح هسته ای باشد که منافع آمریکا، متحدان و شرکای خود را در سراسر منطقه تضعیف کند.
پیمان عربستان سعودی و آمریکا دو کشور را موظف می کند که برای بازدارندگی و مقابله با هرگونه تجاوز خارجی با یکدیگر همکاری کنند، اما به این تعهد جنبه معاهده رسمی نمی دهد.
زمانی که شرایط سیاسی اجازه دهد، هنوز جایی برای یک توافق امنیتی چندجانبه که در نهایت شامل اسرائیل، بحرین، ایالات متحده و دیگران باشد، وجود خواهد داشت. انتخاب با اسرائیل خواهد بود که چه زمانی آماده پاس دادن توپ به سمت تشکیل کشور مستقل فلسطین باشد.
تصاویر پدر ساواکی مهران غفوریان